Τελικά, τι σημαίνει COP;

Όσον αφορά την κλιματική αλλαγή, υπάρχουν πολλές σύντομες περιγραφές προς αποκρυπτογράφηση. Όμως, το ακρώνυμο που θα εξηγήσουμε εδώ είναι ίσως το πιο σημαντικό του 2015— COP ή Conference of the Parties.

Τι σημαίνει COP;

Ας δούμε τα βασικά: η Διάσκεψη των Μερών είναι το διοικητικό σώμα ενός διεθνούς συνεδρίου. Είτε σκοπός του συνεδρίου είναι ο έλεγχος της χρήσης καπνού ή τα χημικά όπλα, η COP αφορά όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, καθώς και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με την αναθεώρηση και την εφαρμογή των κανόνων της συνόδου. Αυτή τη χρονιά, η Γαλλία θα φιλοξενήσει την 21η Σύνοδο-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή COP (COP 21), με στόχο να ληφθούν ευρείες και μακροπρόθεσμες αποφάσεις σχετικά με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Πώς περιορίζει τις εκπομπές η COP;

Είναι περίπλοκο! Στην ουσία του, το ιστορικό των επιδόσεων της COP στην προσπάθειά της να καταστήσει τους περιορισμούς των εκπομπών «νομικά δεσμευτικούς» είναι αρκετά ομιχλώδες (αυτός είναι ο πραγματικός όρος όταν μιλάμε για σχεδόν 200 διαφορετικές χώρες). Στην πραγματικότητα, μπορεί να χρειαστείτε δικηγόρο για να σας βοηθήσει να αναλύσετε τις λεπτές διαφορές σχετικά με το πώς επιβλήθηκαν προηγούμενες συμφωνίες της COP— σε ορισμένες περιπτώσεις, έπρεπε κάποια μεμονωμένα μέρη να επικυρώσουν τις συμφωνίες στις ίδιες τους τις χώρες για να μπορούν να εφαρμοστούν νομικά σε διεθνές επίπεδο.

Σε κάθε περίπτωση, επίσης, μία συμφωνία δεν ισχύει όταν κάποια χώρα εγκαταλείψει. Για παράδειγμα, όταν ο πρόεδρος Κλίντον υπέγραψε το πρωτόκολλο του Κιότο το 1997 (η πρώτη σημαντική απόφαση της COP για μείωση των εκπομπών CO2), το Κογκρέσο των Η.Π.Α. δεν την επικύρωσε και το 2001 η κυβέρνηση Μπους απέρριψε το πρωτόκολλο στο σύνολό του. Ταυτόχρονα, ακόμη και όταν το πρωτόκολλο του Κιότο τέθηκε σε ισχύ (με τις Η.Π.Α. εκτός), δεν υπήρξαν συνέπειες για τις χώρες που δεν τήρησαν τους περιορισμούς των εκπομπών. Στη διάρκεια όλης της ιστορίας των COP, περιβαλλοντολόγοι, χωρίς αυτό να προκαλεί έκπληξη, έχουν κάνει έκκληση για πολύ πιο αυστηρή επιβολή περιορισμών στις εκπομπές.

Γιατί είναι τόσο περίπλοκο;

Από την πρώτη στιγμή, οι αρχές της Συνόδου-Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (UNFCC) έκαναν έκκληση για δράση σχετικά με την κλιματική αλλαγή η οποία θα απαιτούσε «κοινές αλλά διαφοροποιημένες αρμοδιότητες» από τα εμπλεκόμενα μέρη. Με απλά λόγια, αυτό αφορούσε τη διαφορά στο ιστορικό των εκπομπών μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών, όπως οι Η.Π.Α., και των αναπτυσσόμενων χωρών, όπως η Ζιμπάμπουε. Μέχρι τη στιγμή που η UNFCC διατύπωνε τις αρχές της, οι ιδιαίτερα εκβιομηχανισμένες χώρες εξέπεμπαν ήδη διοξείδιο του άνθρακα εδώ και ενάμιση αιώνα περίπου. Συγκρίνοντας τα ιστορικά, οι χώρες που μόλις άρχιζαν να αναπτύσσουν τις οικονομίες τους, ήταν υπεύθυνες για πολύ μικρότερη αναλογία ρύπανσης από διοξείδιο του άνθρακα, η οποία και προκαλεί την κλιματική αλλαγή.

Ωστόσο, αν κοιτάξετε την εξαιρετικά περίπλοκη ανάλυση η οποία αφορά ποια χώρα είναι υπεύθυνη για ποιο ποσοστό εκπομπών άνθρακα, οι διαπραγματεύσεις σχετικά με το ποιες χώρες θα πρέπει να περιορίσουν και πόσο το ποσοστό των εκπομπών και πόσοι πόροι θα πρέπει να είναι διαθέσιμοι στις αναπτυσσόμενες χώρες για να προσαρμοστούν στα προβλήματα της κλιματικής αλλαγής που προκάλεσαν οι αναπτυγμένες χώρες, ήταν, φυσικά, λυπηρές.

Έχει γίνει κάποια πρόοδος;

Η σύντομη απάντηση είναι ναι, αλλά χρειάστηκαν σχεδόν 20 χρόνια. Σύμφωνα με το πρωτόκολλο του Κιότο, οι αναπτυγμένες χώρες μπορούσαν να συνεχίζουν να εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα και να αναπτύσσουν τις οικονομίες τους, με το βάρος της μείωσης των εκπομπών να πέφτει στις πιο αναπτυγμένες χώρες. Με την αποχώρηση των Η.Π.Α. και την ταχέως αναπτυσσόμενη κινεζική οικονομία να ξεκινά να αναδεικνύεται ως η μεγαλύτερη πηγή μόλυνσης από διοξείδιο του άνθρακα παγκοσμίως, ήταν ξεκάθαρο ότι υπήρχε ανάγκη για κάποιο άλλο πλαίσιο.

Ορίστηκε μια νέα τακτική το 2007 στο Μπαλί, με τις Η.Π.Α. να συμφωνούν για περαιτέρω διαπραγματεύσεις. Το 2009 στην Κοπεγχάγη, για πρώτη φορά, όλα τα εμπλεκόμενα μέρη συμφώνησαν στον περιορισμό των εκπομπών, με τις μεγαλύτερες οικονομίες παγκοσμίως να συναινούν σε έναν κοινό στόχο. Αυτό στο οποίο δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν, και είναι ακόμη σε διαπραγμάτευση, είναι ο τρόπος με τον οποίο τα μέρη θα υλοποιήσουν τους περιορισμούς των εκπομπών που συμφωνήθηκαν το 2009.

Τι θα αποφασίσει η COP 21;

Οι επιστήμονες είναι σαφείς σχετικά με την κλιματική αλλαγή. Κάθε χρόνο αντιμετωπίζουμε νέο ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών σε ολόκληρο τον κόσμο και όλο και περισσότερες μελέτες προειδοποιούν για τη δημόσια υγεία και τις οικονομικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Πολλές από τις χώρες της COP έχουν ήδη υποβάλει τις Εθνικά καθορισμένες προθέσεις συνεισφοράς (INDC — τα ακρώνυμα συνεχίζονται!) περιγράφοντας τις μειώσεις των εκπομπών. Στη σύνοδο του Παρισιού, όλες οι χώρες θα πρέπει να καταστήσουν σαφές το πόσο θα μειώσουν τις εκπομπές και οι διαπραγματευτές θα ξεκινήσουν να διαμορφώνουν αυτό που όλοι ελπίζουμε να είναι ένα ξεκάθαρο πλάνο επίτευξης αυτών των στόχων, συμπεριλαμβανομένου ενός μηχανισμού για την παροχή οικονομικής υποστήριξης στις αναπτυσσόμενες χώρες που αγωνίζονται να επιτύχουν αυτούς τους στόχους, προσπαθώντας, ταυτόχρονα να προσαρμοστούν στις ασταθείς, λόγω της κλιματικής αλλαγής, καιρικές συνθήκες.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να επηρεάσουμε την COP;

Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να συνεχίσουμε να ασκούμε πίεση στους ηγέτες να δεσμευτούν για 100% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι το 2050. Μπορείτε να το κάνετε αυτό υπογράφοντας το παρακάτω αίτημα Avaaz.